شیرینکنندهها به دو گروه تقسیم میشوند؛ یک دسته از آنها شیرینکنندههای جانشینی هستند از جمله سوربیتول، فروکتوز، ایزومالت و. . . که آنها نیز قند خون را تا مقداری بالا میبرند اما نه در حد قند ساده یا گلوکز. گروه دیگر شیرینکنندههای مصنوعی هستند از جمله ساخارین، سیکلامات، آسپارتام، کاندرل، نوترا سوئیت، آسه سولفام و. . . که اصلا قند را بالا نمیبرند.
در خیلی از مواد غذایی رژیمی مثل نوشابهها از شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میشود اما در مواد غذایی مخصوص افراد دیابتی بیشتر از شیرینکنندههای جانشینی استفاده میشود که آن هم میتواند مشکلات خاص خود را داشته باشد.
قند مصنوعی هم دیابت میآورد؟
در گذشته افراد در روز شاید فقط دو یا سه بار چای همراه یکی، دو حبه قند مینوشیدند یا اینکه یک بار در روز شربت مینوشیدند اما امروزه با تولید مواد غذایی رژیمی حاوی شیرینکنندههای جانشینی یا مصنوعی میبینیم که چاقی، اضافه وزن و دیابت بیشتر شده است! در واقع رژیمی بودن یک خوراکی مثل کیک، بستنی و. . . باعث میشود فرد در مصرف آن زیادهروی کند.
این مواد غذایی شاید قند کمتری داشته باشند اما کالری، چربی، آرد، کربوهیدرات و… هم دارند که خود میتواند باعث چاقی و در نهایت اختلال در کنترل قند و دیابت شود. به همین دلیل مصرف شیرینکنندهها و مواد غذایی رژیمی بهخصوص برای افراد دیابتی توصیه نمیشود زیرا آنها را وارد یک سیکل معیوب میکند.
باید ممنوع شوند؟
در بعضی از کشورها این اعتقاد وجود دارد که فروش شیرینکنندههای بدون قند بهخاطر مشکلات بعدی که ایجاد میکنند باید ممنوع شود. برای مثال از آنجایی که مواد غذایی رژیمی باعث میشد افراد در مصرف خوراکیها زیادهروی کنند در بسیاری از کشورها مثل آلمان از سال ۲۰۱۰ تولید خوراکیهای رژیمی مخصوص دیابت ممنوع شد.
از سال ۲۰۱۲ نیز فروش آنها در فروشگاهها ممنوع شد. البته مواد شیرینکننده مثل فروکتوز، سوربیتول یا ساخارین را میتوان از فروشگاهها خریداری کرد اما مواد غذایی حاوی آنها دیگر عرضه نمیشود.