مرتبط با این مطلب
نایت ملودی » سلامت » سلامت خانواده » پیشگیری و بیماری ها » آسکاریس،مهمان ناخوانده دستگاه گوارش

آسکاریس،مهمان ناخوانده دستگاه گوارش؛دستگاه گوارش انسان مهمانان ناخوانده بسیاری دارد که ممکن است تا سال ها از وجود آن بی خبر باشند.دستگاه گوارش انسان دارای کرم ها و انگل های ریزی می باشد که برخی از آنها مفید و برخی برای سلامت بدن مضر می باشند.در نوشتار زیر با کرم آسکاریس یکی از این مهمانان ناخوانده آشنا می شوید.

آسکاریس

آسکاریس

آسکاریس
یکی از انواع کرم های حلقوی بزرگ آسکاریس لومبریکوئیدس (Ascaris lumbricoides) می باشد که در دستگاه گوارش انسان به عنوان انگل زندگی می‌کند. می توان گفت از شایعترین و بزرگترین نمونه های کرم‌های لوله‌ای (نماتود) آسکاریس می باشد. هنگامی که این انگل در روده انسان زندگی می کند آسکاریازیس نامیده می‌شود.
تا وقتی که تمام آسکاریس های بالغ و آماده به تخم ریزی در روده از بین نروند و مدفوع خالی از تخم کرم نشود آلوده کنندگی وجود دارد.

 

روش های انتقال
انتقال مدفوع – دهـــانی : هنگامی که از تخم های آلوده کننده همراه با غذا یا آب وارد دستگاه گوارش شود این نوع انتقال اتفاق می افتد. سالاد و سبزی ها هنگامی که به صورت خام خورده شوند و به درستی ضد عفونی نشوند آلودگی را منتقل می نمایند . در مناطق کویری انگشتان آلوده به خاک یــا ورود خاک آلوده به دستگاه گوارش( خاک خوری ) از دیگر راه های انتقال است.گردوغبار نیز می تواند در انتشار آلودگی به آسکاریس در مناطق کویری نقش مهمی داشته باشد . دوره نهفتگی در این بیماری دو ماه می باشد.

ساختمان کرم روده

کرم ماده در حدود ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر طول دارد و قطر آن حداکثر در حدود ۶٫۵ میلیمتر می باشد. نوع نر کوچکتر است و طول آن از ۱۵ تا ۵ سانتیمتر متغیر می باشد. بدن کرم آسکاریس لوله‌ای و باریک است و در هر دو انتها نازک می گردد. بدن آسکاریس متشکل از کوتیکول صاف است که دارای خطوط کوچک می‌باشد. در طول بدن چهار خط طولی سفید رنگ امتداد می‌یابد. در انتهای قدامی و میان سه لب مدور دهان باز می‌شود.
یک شکاف عرضی نزدیک انتهای خلفی در سطح شکمی مخرج را تشکیل می دهد. انتهای خلفی کرم نر کاملا خمیده بوده و دارای دو سیخک تناسلی می‌باشد که از سوراخ تناسلی نر واقع در داخل مخرج بیرون می‌آید. کرم ماده راست تر بوده و منفذ تناسلی آن در وسط سطح شکمی و در فاصله ۱٫۳ از انتهای قدامی بدنش واقع است.

کرم روده یا آسکاریس انگلی است که در روده میزبان زندگی می‌کند و به همین علت مشخص کردن رفتارهای مختلف زیستی یک انگل داخلی زمانی که در مسکن طبیعی خود به سر می‌برد، کار آسانی نیست.
کرم زنده با وجود کوتیکول در برابر شیره‌های گوارشی حفاظت می شود.
مواد نیمه مایع روده میزبان تشکیل دهنده غذای انگل می باشد و از طریق مری عضلانی کرم به داخل کشیده می‌شود. پس از گوارش از دیواره روده عبور کرده به توسط مایع موجود در فضای بدنی در بافتهای دیگر توزیع و تقسیم می‌گردد.

میزبان کرم آسکاریس

انسان و خوک میزبان این کرم می‌باشند. کرمهایی که در انسان و خوک زندگی می کنند، از نظر ساختمانی مشابه، ولی از نظر فیزیولوژیکی دارای اختلافاتی هستند. تخمهای آلوده کننده کرم روده انسانی (کرم روده اطفال) معمولا در خوکها مشکلی ایجاد نمی کنند و تولید کرم نمی‌کنند و بر عکس بچه خوکها معمولا تخم انگل را از خاکهای آلوده در طویله یا از پستان کثیف ماده خوک در موقع شیر خوردن می‌گیرند. خوکهای بالغ در برابر آلودگی نسبتا ایمن هستند.

در اکثر نواحی روستایی آلودگی انسان به کرم روده شایع و رایج می باشد. گاهی اوقات کرمها ترشحات سمی در روده تولید می کنند که به علت کثرت تعداد کرمها در روده ، انسداد روده بوجود می آید. گاهی ممکن است کرمها به طرف دهان یا بینی حرکت کنند و یا دیواره روده را به منظور رسیدن به سایر قسمت های بدن سوراخ ‌کنند. از این رو باعث کسالت وخیم و یا مرگ برای میزبان می شوند.

عوارض آسکاریدوز

تعداد زیاد کرم آسکاریس در روده ،‌ حرکت و یا جمع شدن آنها در روده‌ها اغلب سبب ایجاد عوارض شدیدی می‌شود که عبارتند از انسداد روده‌ها ، درگیری کیسه صفرا ، پانکراتیت و آپاندیست حاد و سوراخ شدن روده‌ها. از علایم انسداد روده ها می توان به درد ناگهانی و پیچش شکم همراه با استفراغ ، اتساع شکم و مشاهده انسداد در عکس‌برداری با اشعه ایکس اشاره کرد.

تشخیص

با آزمایش مدفوع و مشاهده تخم تشخیص آلودگی به کرم بالغ به آسانی صورت می‌گیرد . پس از این مرحله وجود انسداد روده به علت آسکاریس با لمس شکم و توده‌های نرم و متحرک در زیر انگشتان تشخیص داده می شود. تشخیص وجود کرم آسکاریس در نقاط دیگر بدن فقط در هنگام عمل جراحی امکان دارد. استفاده از روش کاتوکاتز بهترین روش آزمایش مدفوع برای تشخیص آسکاریس است.

پیشگیری و کنترل انگل آسکاریس

رعایت بهداشت عمومی ،وجود آب بهداشتی و سالم ، دفع مناسب فاضلاب و رعایت اصول زیر موثرترین راه های کنترل انگل آسکاریس می باشد :
۱- جلوگیری از آلوده شدن خاک ، بخصوص در اطراف محل بازی و ورزش کودکان.
۲- دفع بهداشتی مدفوع
۳-جلوگیری از آلوده شدن غذاها با فضولاتی که ممکن است به تخم انگل آلوده باشند .
۴- ناخن ها و مخصوصا ناخن های کودکان به طور کوتاه گردد. ، جلوگیری از وارد کردن دست به دهان در کودکان .
۵- با توجه به این که انسان میزبان نهایی آسکاریس می باشد تشخیص و درمان افراد آلوده نه تنها موجب بهبود آنان می شود ، بلکه باعث قطع ادامه روند انتقال بیماری است.
۶- حداقل روزی دو بار نواحی مقعد و تناسلی را با صابون و‌ آب گرم شستشو داده شود.
۷- همه لباسهای راحتی ، لباسهای خواب ،‌زیر پوشها و حوله های آلوده را که توسط فرد مبتلا استفاده شده جوشانده شود.

اصول کلی درمان
هنگامی که آلودگی به آسکاریس تشخیص داده شد درمان در منزل امکان پذیرمی باشد و می توان از داروهای ضد کرم مانند مبندازول و لوامیزول و سایر مراقبتهای بهداشتی زیر نظر پزشک استفاده نمود.
ترکیب مبندازول ، ترکیب لوامیزول و ترکیبات پیرانتل پاموات چند داروی موثر بر آسکاریس می باشند.
خوردن تخم های آلوده کننده همراه با خوراک یا آب از راههای انتقال آسکاریس می باشد.

تاریخ: 12 دسامبر 2014
نویسنده: رضا ایرانی
نظرات
نام و نام خانوادگی  
آدرس ایمیل  
آدرس سایت