ختمی گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه است .
گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن به حدود ۲ متر می رسد ساقه آن از کرکهای ریز که به رنگ خاکستری می باشد پوشیده شده است .
برگهای ختمی دندانه دار ، پهن و مانند قلب می باشد . گلهای آن درشت به رنگ سفید مایل به قرمز یا ارغوانی است که بصورت دسته های سه تایی در اواخر تابستان ظاهر می شود .
ختمی به علت داتشن گلهای زیبا به صورت گیاه زینتی در باغچه ها کاشته می شود . تمام قسمتهای این گیاه استفاده طبی دارد
گل ختمی علاوه بر آنکه به دلیل داشتن گلهای رنگی و بزرگ برای تزئین خانه یا باغچه استفاده میشود، کاربردهای پزشکی و درمانی هم دارد.
برگها و گلبرگهای گل ختمی را میتوان به شکل دمنوش و عرقیات مصرف کرد که برای درمان انواعی از بیماریها مفید است. به لحاظ تاریخی گل ختمی در فرهنگهای مختلف به عنوان گزینهای برای درمان چندین بیماری کاربرد داشته است. در مصر باستان از دم نوش گل ختمی برای کاهش دمای بدن، درمان بیماریهای عصبی و قلبی و افزایش دهنده ادرار استفاده میکردند.
در کشورهای آفریقایی نیز دمنوش گل ختمی را برای درمان یبوست، سرطان، بیماری کبد و علائم سرماخوردگی تجویز میکردند. همچنین خمیر تولید شده از برگهای این گیاه برای درمان جراحت روی پوست قرار داده میشد. در ایران نیز این دم نوش به عنوان روش درمانی برای کاهش فشار خون بالا مورد استفاده بوده است. مطالعات جدید هم حاکی از آن است که گل ختمی میتواند در کاهش فشارخون و کلسترول بالا موثر باشد. هرچند لازم است بررسیهای بیشتری در این باره انجام گیرد.
همچنین این گیاه دارای خواصی است که میتوان در درمان سرطان و کاهش وزن مورد استفاده قرار داد. در نتایج یک مطالعه دیگر آمده است عصاره گل ختمی روی متابولیسم تاثیر میگذارد و از چاقی و تشکیل چربی در کبد جلوگیری میکند. این گیاه استوایی به عنوان ترکیبی دارویی در درمان شپش سر نیز تاثیرگذار است.
به گزارش هلث لاین، با این حال در برخی از مطالعات آمده است گل ختمی میتواند در فرآیندی که بدن استامینوفن را فرآوری میکند تاثیر بگذارد هرچند این تاثیرگذاری احتمالا بسیار ضعیف است.