زمان ازدواج هنگامی است که انسان به بلوغ جنسی وبلوغ عقلی به حد کمال مطلوب آن برسد (منظور از کمال، رسیدن به بالاترین حد ممکن نیست بلکه منظور رسیدن به حد معمول ومتعارف می باشد .
بلوغ جنسی، یک پدیده طبیعی است که زمان آن در همه کس و همه جا یکسان نیست. از مطالعه حالات انسانها در نقاط مختلف جهان، این حقیقت به دست میآید که معمولاً دختران و پسرانی که در نقاط گرمسیر زندگی میکنند و با شرایط رشد و نمو آن مناطق پرورش مییابند، زودتر از جوانانی که در نقاط سردسیر زندگی میکنند به حد بلوغ میرسند.مطالعه تاریخ زندگی اعراب در عربستان که یک منطقه گرم و سوزان میباشد میتواند شاهدی بر این واقعیت باشد.البته برای استقلال در امر ازدواج، تنها رسیدن به سن بلوغ جنسی کافی نیست، بلکه علاوه بر آن، دختر و پسر باید به بلوغ عقلی و فکری نیز رسیده باشند و به تعبیری دیگر «رشید» باشند، یعنی بتوانند مصلحت خود را تشخیص دهند تا اراده آنان در امر ازدواج، یک رکن اساسی به شمار آید.معنای رشد انسان همانند سایر موجودات زنده، پیوسته در حال تغییر است و این تغییر طبیعی و همگانی به صورت افزایش در قد، وزن و پیدایش عادتها و مهارتها و بطور کلی تغییر در رفتار در جنبههای اجتماعی، اقتصادی و عاطفی، به تدریج ظاهر میشود و این همان چیزی است که در روانشناسی رشد مورد بحث و گفتگو قرار میگیرد.رشد عبارت است از دقت و زیرکی و مواظبت برای سود بردن در معاملات و حفظ و نگهداری مال از اتلاف و صرف کردن آن در مواردی که عقلا به کار میبرند.رشد، توانایی و قدرت فکری فرد در امور اقتصادی و اجتماعی است. بنابراین، رشد در مورد ازدواج یعنی شایستگی و لیاقت اداره ی زندگی؛ چنان که شهید مطهری در این خصوص می فرماید:
منظور (از رشد در مورد ازدواج) تنها رشد جسمانی نیست، منظور این است که رشد فکری و روحی داشته باشند، یعنی بفهمند که ازدواج یعنی چه؟ تشکیل کانون خانوادگی یعنی چه؟ عاقبت این بله گفتن چیست؟ باید بفهمد این بله که می گوید، چه تعهدهایی و چه مسئولیت هایی به عهده ی او می گذارد و باید از انجام این مسئولیتها بر آید. (۱)
با این بیان میتوان رشد در دختران را اینگونه معنا کرد:«توان در اداره زندگی و تربیت فرزند و قبول مسؤولیت مادری و حسن روابط اجتماعی.»بنابر این ممکن است کودکی به سن بلوغ رسیده باشد و نسبت به تکالیف عبادی مثل نماز و روزه، مسؤول باشد، ولی توان انجام فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را نداشته باشد. در این صورت چنین فردی «بالغ» هست ولی رشید نیست.سن آماده شدن یک دختر برای ازدواج، بستگی به درک عقلی و بلوغ روانی او دارد؛ امکان دارد دختری در سن چهارده سالگی و حتی کمتر قوه درک و مسؤولیت پذیری خانوادگی را داشته باشد و بتواند خانوادهای را اداره کند و فرزندان خوبی تربیت کند اما، یک زن سی ساله از اداره خانه و درکمسؤولیت بازماند. پس آنچه که در ازدواج مطرح است، آمادگی دختر و پسر است،
رسول خدا(ص) میفرماید:دختران باکره مانند میوههای روی درختانند اگر بموقع چیده نشوند، اشعه آفتاب آنها را فاسد میکند و وزش باد آنها را پراکنده میسازد؛ همچنین دختران وقتی به حدّ بلوغ رسیدند و مانند زنان، در خویشتن تمایل جنسی احساس کردند، دارویی جز ازدواج ندارند و اگر همسر نگیرند، از فساد ایمن نیستند، چرا که بشرند و بشر از خطا و لغزش مصون نیست.»(۲)
سن آماده شدن یک دختر برای ازدواج، بستگی به درک عقلی و بلوغ روانی او دارد.در این حدیث، حضرت(ص) تشبیه بسیار لطیف و دقیقی فرموده است. همانطور که میوه نه در زمانی که کال و نارس است، باید چیده شود و نه زمانی که بپوسد و فاسد شود، دختری که نتواند شوهر را درک کند و از وظایف همسرداری عاجز باشد و نتواند قبول مسؤولیت کند، میوه کال و نارسی است که هنوز باید روی درخت (خانه پدر) بماند تا گذشت زمان او را رسیده و شیرین کند و باز اگر دختری نشاط و طراوت جوانی را از دست بدهد و ازدواج نکند، در حقیقت همان میوه روی درخت ماندهای است که هر چه بیشتر بماند بر افسردگی و پژمردگیش افزوده میشود.(۳)
با توجه به این که رشد فکری و عقلی در افراد متفاوت است اسلام حد و سن معینی برای ازدواج مشخص نکرده و آن را در اختیار خود زوجین و اولیای آنها قرار داده است و هر کدام از کارشناسان امور خانواده نیز به نظر خود سنی تقریبی را برای ازدواج بیان کرده اند بعضی سن ۱۶ سال را برای دختران و ۱۹ سال را برای پسران مناسب دانسته اند(۴) بعضی دیگر مناسب ترین فصل ازدواج را برای پسران ۱۸ الی ۲۳سالگی و برای دختران ۱۶ الی ۲۰ سالگی بیان کرده اند .(۵) با توجه به توضیحات مذکور تشخیص زمان مناسب برای ازدواج بر عهده خود اشخاص است اما در عین حال باید توجه داشت که به بهانه عدم آمادگی ، زمان ازدواج به تاخیر نیفتد چرا که پیامدهای ناگواری در پی دارد .
پی نوشت:
۱- مرتضی مطهری، امدادهای غیبی در زندگی بشر به ضمیمه ی چهار مقاله ی دیگر، (انتشارات صدرا، بی تا)، ص ۱۵۳و ۱۵۴
۲ ـ وسایل الشیعه، ج۱۴ ص۳۹
۳ ـ. بهشت خانواده، سید جواد مصطفوی، ج۲ ص۵۲٫
۴- جوانان و انتخاب همسر ، علی اکبر مظاهری
۵- راهنمای ازدواج ، امیر ملک محمودی
خانواده
سرگرمی
سفر وگردشگری
سلامت
فرهنگ و هنر
موبایل
وبلاگ نویسان
ورزش
