محوطه تاریخی طاق بستان در کرمانشاه

محوطه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای در شمال شرقی حاشیه کنونی شهر کرمانشاه واقع شده است. در این محوطه، آثاری از دوره ساسانی وجود دارد که شامل سنگ نگاره اردشیر دوم و دو ایوان سنگی بنام های ایوان کوچک و بزرگ است. مورخین و جغرافی نویسان دوره اسلامی ضمن توصیف سنگ نگاره های طاق بستان، از این محوطه با نام های متفاوتی یاد کرده اند، بطوریکه “ابن فقیه” و “ابن رسته” این مکان را “شبدیز” و “یاقوت” آن را “قصرشیرین” نامیده است، همچنین “حمدا… مستوفی” آنجا را “طاق وسطام”، عده ای دیگر آن را “طاق بهستون”، “طاق بیستون” و “تخت بستان” نامیده اند. اهالی محل نیز محوطه را با نام “طاق وسان” و “طاق بسان” می شناسند. “سان” در لفظ محلی به معنی سنگ است و به این ترتیب “طاق وسان” یعنی طاقی که در سنگ کنده شده. امروزه نیز در اکثر محافل ایران شناسی از این مکان با نام “طاق بستان” یاد می شود.

وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی روح‌فزا تبدیل نموده که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.

شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده‌ ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پر‌آب بود.

طاق بستان شامل سنگ‌نگاره‌ تاج‌گذاری اردشیر دوم و دو طاق می‌باشد که طاق کوچک‌تر شاهپور دوم و سوم و طاق بزرگ‌تر خسرو پرویز را به تصویر کشیده است. در سمت راست طاق کوچک‌تر و در بیرون از طاق سنگ‌نگاره‌ای تراشیده شده که تاج‌گذاری اردشیر دوم را نشان می‌دهد.

طاق بزرگ‌تر به پهنای ۵/۷ متر، ارتفاع حدود ۹ متر و به عمق ۵/۶ متر و طاق کوچک‌تر به پهنای ۶ متر، به ارتفاع حدود ۵ متر و به عمق ۵/۳ متر می‌باشد.